Enfeksiyon, çeşitli hastalıkların nedenlerinden biridir, çünkü iltihaplanma ve yaralanmaya neden olur ve bu da doku ve organların işlevine zarar verebilir. Bu sağlık sorunları herhangi bir yerde ortaya çıkabilir, ancak en çok evde görülür ve hastane enfeksiyonları olarak bilinir. Belirtileri, nedenleri ve tedavisinin ne olduğunu bilmek ister misiniz? Aşağıdaki tam incelemeye göz atın!
Hastane enfeksiyonunun tanımı
Nozokomiyal enfeksiyon nedir?
Hastane enfeksiyonu, hastanelerde ve diğer sağlık kuruluşlarında yayılan bir enfeksiyon türüdür. Tıp dünyasında bu durum aynı zamanda sağlık bakımıyla ilişkili enfeksiyon (HI) veya hastane kaynaklı enfeksiyonlar .
Bulaşma hastanede meydana gelirse, enfeksiyon HAI olarak sınıflandırılabilir. Semptomlar sadece hasta hastaneden çıktığında ortaya çıkar. Ayrıca hastanelerde çalışanların da enfekte olma olasılığı çok yüksektir.
Hastane enfeksiyonları, virüslerin, bakterilerin ve parazitlerin veya mantarların neden olduğu durumlardır. Bir kişinin hastanede enfekte olmasını birçok faktör tetikleyebilir. Bunlardan bazıları, düşük bağışıklık, enfeksiyon riskini artıran teknoloji ve tıbbi prosedürlerin kullanımı ve ilaca dirençli bakterilerin hastanelerde insanlar arasında yayılmasını içerir.
Hastanelerde en sık görülen nozokomiyal enfeksiyon türlerinden bazıları şunlardır:
- Sepsis (kan dolaşımı enfeksiyonu).
- İdrar yolu enfeksiyonu.
- Cerrahi yara enfeksiyonu.
- Zatürre.
Hastane enfeksiyonları ne kadar yaygındır?
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre hastanede yatan hastaların ortalama %8,7'sinde hastane enfeksiyonu görülmektedir. Yani dünyada hastanelerden enfeksiyon kapan yaklaşık 1,4 milyon insan var.
Doktorlar ve hemşireler gibi enfekte hastaları doğrudan tedavi eden sağlık çalışanları da bu hastalığa yakalanma riski altındadır. Bu arada, bir çalışma Asya Pasifik Tropikal Biyotıp Dergisi gelişmiş ülkelerde hastane enfeksiyon vakalarının yaklaşık %7'si ve gelişmekte olan ülkelerde %10'u olduğunu göstermektedir.
Hastane enfeksiyonları, dünyadaki en yaygın ölüm nedeni olan tıbbi durumlardan biridir. Ancak bilim ve sağlığın gelişmesiyle birlikte artık hastane kaynaklı enfeksiyon uygun şekilde yönetilebilir ve önlenebilir.
Hastane enfeksiyonunun belirti ve semptomları
Hastane enfeksiyonu, saldıran enfeksiyonun tipine ve ana nedene bağlı olarak çeşitli belirtiler gösterebilen bir durumdur.
Bununla birlikte, hastaneden kaynaklanan enfeksiyonlar genellikle aşağıdakiler gibi ortak belirti ve semptomlara sahiptir:
- Ateş.
- Normalden daha hızlı kalp atış hızı (aritmi).
- Daha hızlı ve daha kısa nefesler ( takipne ).
- Ciltte tahriş veya kızarıklık.
- Genel rahatsızlık ve ağrı.
- İrin gibi sıvı geçişi.
- Enfeksiyon alanı şişer.
Enfeksiyonun tipine bağlı olarak, ortaya çıkabilecek hastane enfeksiyonu belirtilerinden bazıları şunlardır:
1. Kan dolaşımı enfeksiyonu
Kan dolaşımı enfeksiyonları ile ilişkili hastane enfeksiyonları aşağıdaki semptomları gösterir.
- Ateş .
- Vücut titremesi.
- Çok düşük vücut ısısı.
- Normalden daha az sıklıkta idrara çıkma.
- Daha hızlı nabız.
- Daha hızlı nefes alın.
- İshal.
- mide bulandırıcı.
- tıkaç.
2. Zatürre
Hastane enfeksiyonu pnömoni ile ilişkili ise hissedilebilecek belirti ve semptomlar aşağıdaki gibidir.
- Ateş.
- Balgam ile öksürük.
- Hırıltı (hırıltı, hırıltı).
- Nefes alırken cızırtı sesi.
- Asiri terleme.
- Nefesler daha kısa ve daha hızlıdır.
- Nefes alırken veya öksürürken göğüste bıçak saplanır gibi bir ağrı.
- İştah kaybı.
- Vücut gevşek.
- Mide bulantısı ve kusma.
- Karışıklık, özellikle yaşlı hastalarda.
3. İdrar yolu enfeksiyonu
İdrar yolu enfeksiyonları, hastanede enfeksiyonların ortaya çıkması ile de ilişkilendirilebilir. Aşağıdakileri içeren bir idrar yolu enfeksiyonu belirtileri:
- sürekli idrar yapmak istiyorum
- İdrar yaparken yanma hissi
- Sık idrara çıkma, ancak az miktarda idrar
- İdrar köpüklü görünüyor
- İdrar kırmızı, pembe veya kola gibi kahverengi
- kokulu idrar
- Kadınlarda pelvik ağrı
4. Cerrahi yara enfeksiyonu
Geçirilen hastane enfeksiyonu ameliyat yarası ile ilgili ise genel olarak ortaya çıkacak olan belirti ve bulgular aşağıdaki gibidir.
- Yaradan sıvı veya irin var.
- Yara kötü kokuyor.
- Ateş.
- Vücut titremesi.
- Yara dokunuşa sıcak geliyor.
- Yaranın etrafındaki bölgede kızarıklık.
- Dokununca ağrılar ve ağrılar.
Hastaneye sevk edilirseniz ve daha önce hiç sahip olmadığınız bir hastalığa yakalanırsanız, hastane enfeksiyonu olduğu söylenebilir. Enfeksiyon genellikle şu ana kadar ortaya çıkar:
- Hastaneye yatıştan yaklaşık 48 saat sonra.
- Hastaneden taburcu olduktan üç gün sonra.
- Ameliyattan yaklaşık 30 gün sonra.
- Bir sağlık kuruluşunda, bir hasta enfeksiyon dışındaki nedenlerle sevk edildiğinde.
Doktora ne zaman gitmeli?
Belirtileriniz veya semptomlarınız varsa hastane kaynaklı enfeksiyon yukarıdaki gibi, en iyi çözümü almak için bir doktora danışın. Bazen, yukarıda listelenmeyen başka belirtiler veya semptomlar olabilir.
Bir semptom hakkında endişeli hissediyorsanız veya daha önce bahsedilen semptomlardan herhangi birini hissediyorsanız, derhal bir doktora danışın.
Hastane enfeksiyonlarının nedenleri
Hastane enfeksiyonları, virüslerin, bakterilerin veya mantarların hastanın vücuduna yayılmasının neden olduğu durumlardır. Bu bulaşma, tıbbi prosedürler, hastadan hastaya temas veya tıbbi cihazların vücuda sokulması sonucunda gerçekleşebilir.
Hastanelerdeki hastaların çoğu zayıf bağışıklık sistemine sahiptir, bu nedenle enfeksiyonlar oluşmaya eğilimlidir. En yaygın türleri kan dolaşımı enfeksiyonları, pnömoni (örneğin ventilatörle ilişkili pnömoni), idrar yolu enfeksiyonları ve cerrahi alan enfeksiyonlarıdır.
Aşağıdakiler, en sık hastane enfeksiyonlarına neden olan hastalığa neden olan üç mikroptur (patojenler):
1. Bakteri
Bakteriler, hastane enfeksiyonları vakalarında en sık bulunan ana patojenlerdir. Bazı bakteriler hastanın vücudunda doğal olarak oluşur, daha sonra hastanın bağışıklık sistemi azaldığı için enfeksiyon oluşur.
Acinetobacter bakteri türü, yoğun bakım ünitesindeki enfeksiyonlarda en yaygın olarak bulunur. Ek olarak, bağırsak yolu veya kalın bağırsak enfeksiyonlarında yaygın olarak bulunan Bacteroides fragilis de vardır. Enterobacteriaceae gibi bakteriler, S. aureus , ve C. difficile hastanelerdeki bakteriyel enfeksiyonlarda da bulunur.
2. Virüs
Bakterilere ek olarak, virüsler de hastane enfeksiyonlarının ana nedenidir. Hastane enfeksiyonlarının %5 kadarı virüslerden kaynaklanır. Bulaşma solunum, el teması, ağız ve dışkı yoluyla olabilir.
Virüslerin neden olduğu kronik hastalıklardan biri de hepatittir. Hepatit genellikle sterilize edilmemiş iğneler yoluyla bulaşır. Ayrıca hastane enfeksiyonlarında influenza, HIV, rotavirüs ve herpes simpleks virüsü gibi virüsler de bulunur.
3. Mantar Parazitleri
Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler de hastanede mantar parazitlerinin neden olduğu enfeksiyona karşı hassastır. Bulunan en yaygın mantar parazit türleri şunlardır: Aspergillus sp ., Candida albicans , ve Cyptococcus neoformans .
Nozokomiyal enfeksiyon türleri
Bu arada, enfeksiyon türüne göre bakıldığında, hastanelerde bulaşan enfeksiyonların nedenlerinden bazıları şunlardır:
1. Kan dolaşımı enfeksiyonu
Santral hat ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonu veya kan dolaşımı enfeksiyonu, %12-25 ölüm oranıyla en tehlikeli hastane enfeksiyonu türüdür.
Bu kan dolaşımı enfeksiyonuna genellikle kateter veya intravasküler cihaz gibi vücuda yerleştirilen bir cihazın kullanılması neden olur. Bu enfeksiyonu tetikleyebilecek bakteriler Staphylococcus, Enterococcus ve çeşitli Candida mantar türleridir.
2. İdrar yolu enfeksiyonu
Bu enfeksiyon, hastane enfeksiyonunun en yaygın türüdür. Nozokomiyal enfeksiyon vakalarının %12 kadarı bu durumla ilişkilidir. İdrar yolu enfeksiyonlarına hastanın vücudunda bulunan mikroflora neden olabilir.
Vücudunda idrar sondası olan hastalar bu duruma karşı hassastır. Kateter, idrar akışını bloke etme potansiyeline sahiptir ve bu da mesanede enfeksiyona neden olur. Bulunan en yaygın bakteriler şunlardır: E. koli , C. albican , ve P. aeruginosa .
3. Zatürre
Nozokomiyal enfeksiyonlarla ilişkili diğer bir hastalık da pnömonidir. Bu durum genellikle yoğun bakım ünitesinde ventilatör kullanan hastaların %9-27'sinde bulunur.
Mikroorganizmalar genellikle mideye, solunum yollarına ve bronşite saldırarak akciğerlerin enfeksiyonuna neden olur. Pnömoni tipi enfeksiyonlarda yaygın olarak bulunan patojenler şunlardır: P. aeruginosa, S. aureus , ve Haemophilus influenzae .
4. Cerrahi yara enfeksiyonu
Bu durum genellikle hastanelerde cerrahi işlem uygulanan hastalarda da ortaya çıkar. Enfeksiyonlar eksojen (hava, tıbbi ekipman ve tıbbi personel yoluyla) veya endojen (vücutta bulunan floradan) bulaşabilir.
Cerrahi işlemler sırasında enfeksiyona neden olabilecek diğer faktörler cerrahi teknik, tıbbi ekipmanın temizliği ve hastanın bağışıklık sisteminin durumudur. Cerrahi yara enfeksiyonu olan hastalarda bulunan en yaygın üç patojen tipi P. aeruginosa, S. aureus ve pıhtılaşma negatif Staphylococcus idi.
Hastane enfeksiyonu risk faktörleri
Hastane enfeksiyonu, tedavi gören veya bir hastaneyi ziyaret ettikten sonra herkesi etkileyebilecek bir durumdur. Bununla birlikte, bu enfeksiyona yakalanma riskinizi artırabilecek birkaç faktör vardır.
Aşağıdakiler hastane ortamında enfeksiyon kapma risk faktörlerinizdir.
- Yaş. Bu hastalık genellikle 70 yaşın üzerindeki hastaları etkiler, ancak bazı durumlarda bu enfeksiyon daha genç hastalarda da bulunur.
- Bağışıklık sistemi. Bağışıklık sistemi zayıf olan hastalar, hastane ortamında enfeksiyona daha duyarlıdır.
- Hastalık. Lösemi, tümör, diabetes mellitus ve AIDS gibi bağışıklık sistemini etkileyen hastalıkları olan hastaların hastanede enfeksiyon geliştirme riski yüksektir.
- Bir süredir yoğun bakımda. Yoğun bakım hastaları gibi normal hastalardan daha uzun süre kalan hastane hastaları, hastanede enfeksiyona daha duyarlı olacaktır.
- Yetersiz tıbbi tesislerStandart dışı tesislere sahip sağlık merkezleri, hastanın yanlış enjeksiyon tekniği, hastane atıklarının uygun olmayan şekilde atılması veya steril olmayan tıbbi ekipman gibi enfeksiyon riskini artırabilir.
- Antibiyotik kullanımı. Doktor reçetesine göre olmayan antibiyotiklerin çok fazla tüketilmesi veya bitmeden bırakılması vücudun antibiyotiklere karşı dirençli hale gelmesine neden olabilir. Bu, hastane enfeksiyonlarının oluşmasını kolaylaştırır.
Hastane enfeksiyonlarının tanı ve tedavisi
Açıklanan bilgiler tıbbi tavsiye yerine geçmez. DAİMA doktorunuza danışın.
Bir hastane enfeksiyonunu teşhis etmek için, doktor genellikle belirti ve semptomların ne olduğunu ve hastanın en son ne zaman bir hastanede veya tıp merkezinde bulunduğunu soracaktır.
Bazı durumlarda doktorlar, görünür belirtiler için enfeksiyon bölgesine bakarak hastane enfeksiyonlarını teşhis edebilir. Diğer durumlarda, genellikle idrar ve kan testleri ve hatta görüntüleme testleri gereklidir.
1. Kan testi
Doktor bir enfeksiyondan şüphelenirse, genellikle bir kan testi gereklidir. Doktor, bakteri, virüs veya mantar gibi bulaşıcı mikroorganizmaların varlığını belirlemek için bir kan kültürü testi yapacaktır. Bu test genellikle kan dolaşımına saldıran hastane enfeksiyonlarını teşhis etmeyi amaçlar.
2. İdrar testi
Doktor, hastane enfeksiyonunun türünün idrar yolu enfeksiyonu olduğundan şüphelenirse, idrarınızdan bir örnek alacak ve bir laboratuvarda inceleyecektir.
3. Görüntüleme testi
Bazen doktorlar vücuttaki herhangi bir enfeksiyonu tespit etmek için röntgen, BT taramaları ve MRI gibi testler de yapacaklardır.
Hastane enfeksiyonları için tedavi seçenekleri nelerdir?
Nozokomiyal enfeksiyon, çeşitli tip ve nedenlerden oluşan bir durumdur. Bu nedenle doktorun önereceği tedavi, neyin sebep olduğuna bağlı olarak her hasta için farklıdır.
Çoğu durumda, antibiyotikler enfeksiyonla savaşmak için faydalı olacaktır. Bununla birlikte, kesin nedeninin bilinmediği enfeksiyon vakalarında doktor, psödomona gibi hemen hemen tüm bakteri türleriyle savaşabilen antibiyotikler reçete edecektir.
Doktorlar ayrıca antibiyotik tedavisine ek olarak antifungal tedavi de verebilir, örneğin:
- flukonazol
- kaspofungin
- vorikonazol
- amfoterisin B
Ek olarak, virüslerin neden olduğu enfeksiyonlarla savaşmak için doktorlar asiklovir ve gansiklovir gibi antiviral tedaviyi reçete edebilir.
Vücuda yerleştirilen bir kateter veya başka bir tüpte hastane enfeksiyonu meydana gelirse, doktor tüpü hemen çıkaracaktır. Hastane enfeksiyonlarının genellikle tedavi edilebilir olduğu düşünülse de, bazıları ölümcül olabilir veya ilaçlara dirençli olabilir. Sağlık kurumları, hastanede kaldığınız süre boyunca durumunuzu düzenli olarak kontrol etmelidir.
Hastane enfeksiyonlarının evde tedavisi
Aşağıdaki yaşam tarzı ve ev ilaçları, hastane enfeksiyonlarının tedavisine yardımcı olabilir:
- Hastanede kalırken temizliği koruyun. Bir WHO raporuna göre hastane enfeksiyonlarının yaklaşık yüzde 40'ı kötü el hijyeninden kaynaklanmaktadır.
- Tıbbi ekipmanı her kullanım arasında dikkatlice sterilize edin. Sağlık hizmeti sunucularının da uygun prosedürleri izlemesi gerekmektedir.
Herhangi bir sorunuz varsa, sizin için en iyi çözümü daha iyi anlamak için doktorunuza danışın.
COVID-19 ile birlikte savaşın!
Çevremizdeki COVID-19 savaşçılarının en son bilgilerini ve hikayelerini takip edin. Şimdi topluluğa katılın!