Hepatit, karaciğer iltihabına neden olur ve karaciğer bozukluklarına neden olur. Hepatit, viral bir enfeksiyondan kaynaklanır. Bununla birlikte, alışkanlıklar ve genetik faktörler de etkilidir. Bu nedenle hepatit türü viral hepatit ve viral olmayan hepatit olmak üzere ikiye ayrılır.
Viral enfeksiyona bağlı hepatit türleri
Viral enfeksiyona bağlı hepatit hastalığı toplumda en sık görülen hepatitlerden biridir. Uzmanlar daha sonra hepatit virüsünü hepatit A, B, C, D ve E olmak üzere beş türe ayırır.
Bu beş virüs, yaklaşık 6 ay sürebilen akut hepatiti tetikleyebilir. 2014'teki Temel Sağlık Araştırmasına göre, 28 milyon Endonezyalı'nın hepatit B ve hepatit C ile enfekte olduğu tahmin ediliyordu.
Her virüsün farklı özellikleri olmasına rağmen, bu beş virüsle enfeksiyon, hepatitin benzer belirti ve semptomlarını gösterir. Aşağıda viral enfeksiyona bağlı hepatit türleri hakkında daha fazla bilgi verilmektedir.
Hepatit a
Hepatit A, hepatit A virüsü (HAV) ile enfeksiyonun neden olduğu bir hepatit türüdür. Bu hastalık bulaşıcı bir karaciğer enfeksiyonudur ve gelişmekte olan ülkelerde endemiktir. Bunun nedeni, hepatit A'nın çevre hijyeni ve temiz ve sağlıklı davranışla ilgili olmasıdır.
Ayrıca gelişmekte olan ülkelerdeki sanitasyon sistemleri de HAV'ın yaygın şekilde yayılmasına katkıda bulunan bir faktördür. Hepatit A'yı bulaştırmanın bir yolu haline gelen çeşitli durumlar da vardır, örneğin:
- virüs bulaşmış yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi,
- hepatit A hastalarının dışkısı ile kontamine su kullanımı ve
- hepatitli kişilerle seks yapmak gibi hastalarla doğrudan temas.
Vaka sayısı oldukça fazla olmasına rağmen, hepatit A hafif ila orta şiddette semptomları olan bir hastalıktır. Çoğu insan tam olarak iyileşir ve HAV enfeksiyonuna karşı bağışıktır.
Buna rağmen, hepatit A virüsü enfeksiyonu da kronik hepatite dönüşebilir ve ciddi durumlara neden olabilir. Bu nedenle bu hastalıktan korunmak için hepatit A aşılama programına ihtiyaç vardır.
Hepatit B
Hepatit B, hepatit B virüsünün (HBV) neden olduğu ciddi bir karaciğer enfeksiyonudur. Bu virüs, virüsle kontamine olmuş kan, meni ve diğer vücut sıvıları ile temas yoluyla bulaşabilir.
Bu tip viral hepatitin bulaşması birkaç şeyle de meydana gelebilir, yani:
- HBV ile kontamine kan transfüzyonları,
- HBV virüsüne maruz kalan şırınga kullanımı,
- enjekte edilebilir ilaçların paylaşılması ve
- Doğum sırasında enfekte bir anneden bebeğine geçer.
Genellikle bu hepatit 6 ay veya akut hepatit sürebilir. 6 aydan fazla ise kronik hepatit B semptomlarınız var demektir. Bu hepatit, doğum sırasında bulaşan bebeklerde daha yaygındır.
Hepatit B hemen tedavi edilmezse karaciğer sirozu, karaciğer kanseri ve karaciğer yetmezliği gibi karaciğer hastalığının diğer komplikasyonları riskini artırabilir. Bu nedenle HBV semptomları yaşarsanız hepatit tedavisi almak için hemen bir doktora başvurmanız gerekir.
Neyse ki, artık güvenli ve etkili olduğuna inanılan bir önleme şekli olarak bir hepatit B aşısı programı var.
Hepatit C
Hepatit C, hepatit C virüsü (HCV) ile enfeksiyonun neden olduğu karaciğer iltihabıdır. Tedavi edilmezse, bu enfeksiyon karaciğere zarar verebilir ve ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Hepatit C'nin bulaşma şekli, diğer hepatit türlerinden çok farklı değildir, yani kontamine kanla temas yoluyla.
Hepatit C vakalarının çoğunda, HCV kanı ilaç veya dövme için paylaşılan bir iğneye yapışır. Cinsel temas yoluyla bulaşma olabilir, ancak oldukça nadirdir.
Hepatit C, diğer hepatit hastalıklarıyla karşılaştırıldığında oldukça tehlikeli bir hastalıktır. Bunun nedeni, HCV'yi önleyebilecek bir aşının olmamasıdır. Bu nedenle risk faktörlerinden kaçınılarak bu viral enfeksiyondan korunmanız şiddetle tavsiye edilir.
hepatit D
Hepatit D (HDV) veya delta virüsü olarak da bilinen hepatit en nadir görülen tipidir. Ancak hepatit D, oldukça tehlikeli olan hepatiti de içerir.
Bunun nedeni, hepatit D'nin üremek için HBV'yi gerektirmesidir. Bu nedenle, hepatit D sadece hepatit B'li kişilerde bulunabilir.
Vücutta hepatit D ve B virüslerinin varlığı ile her iki virüs de daha kötü sağlık sorunlarına neden olabilir.
İyi haber şu ki, hepatit D, hepatit B aşısı yaptırılarak önlenebilir, ancak bu önleme yalnızca hepatit B geçirmemiş kişilerde işe yarar.
hepatit E
Hepatit E, hepatit E virüsü (HEV) ile kontamine olmuş su veya gıda tüketimi yoluyla bulaşma şekli HAV'a neredeyse benzeyen bir hepatit türüdür.
Ayrıca az pişmiş veya çiğ et tüketimi ve enfekte kanın transfüzyonu da risk faktörleri olabilir.
Bu hastalığın salgınları, Endonezya da dahil olmak üzere Asya'daki bazı bölgeler gibi bir dizi gelişmekte olan ülkede yaygındır.
Şimdiye kadar hepatit E'yi önleyecek bir aşı yoktur, bu nedenle bu hastalıktan kaçınmak için temiz ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürmeniz gerekir.
Viral olmayan hepatit türleri
Viral enfeksiyonlara ek olarak, hepatite yaşam tarzından genetik bozukluklara kadar başka faktörler de neden olabilir. Aşağıdakiler, viral (viral olmayan) enfeksiyonların neden olmadığı bazı hepatit türleridir.
alkolik hepatit
Alkolik hepatit, uzun süreli alkol tüketiminin bir sonucu olarak ortaya çıkan karaciğer iltihabıdır. Buna rağmen, alkole bağımlı kişilerde bu tip hepatit olması gerekmez.
Bazı durumlarda normal sınırlar içinde alkol tüketen kişilerde bu hastalığa yakalanma riski olabilir.
Bu hepatit hastalığı, karaciğer sirozu gibi ciddi karaciğer fonksiyon bozukluklarına dönüşebilir.
Ne yazık ki, sirozu tedavi etmek için spesifik bir ilaç yoktur. Bunun nedeni, normal karaciğer dokusunun hasar görmesi ve yerini skar dokusu almasıdır. Sonuç olarak, karaciğer çalışmayı durduracak ve ölüm riskini artıracaktır.
Alkolik hepatitin neden olduğu semptomlar, iştahsızlıktan sarılık görünümüne kadar viral enfeksiyonların neden olduğu hepatitlerden çok farklı değildir.
Bu nedenle, alkolik hepatit tedavisi daha çok alkollü içecek tüketimini durdurmaya odaklanır. Karaciğerin durumu ciddi şekilde hasar görmüşse, bu hastalığı tedavi etmek için karaciğer nakli son seçenek olabilir.
otoimmün hepatit
Diğer hepatit türleriyle karşılaştırıldığında, otoimmün hepatit, vücudun bağışıklık sistemi karaciğer hücrelerine saldırdığında ortaya çıkar. Hepatitin nedeni bilinmemekle birlikte çevresel faktörlere bağlı olarak gelişen genetik bir bozukluktan kaynaklanmış olabilir.
Düzgün tedavi edilmezse, otoimmün hepatit karaciğerin sertleşmesine ve karaciğer yetmezliğine yol açabilir. Bulaşıcı bir hastalık olmasa da bu hastalık önlenemez.
Her hastanın yaşadığı semptomlar, eklem ağrısı ve mide bulantısından sarılık görünümüne kadar değişir. Şiddetli olduğunda, otoimmün hepatit karında asit veya sıvı birikmesine ve zihinsel karışıklığa neden olabilir.
Bu nedenle, bu sorunun üstesinden gelmek için uygun tedaviye ihtiyaç vardır, örneğin:
- kortikosteroid ilaçları (prednizon),
- immünosupresif tedavi (Azathioprine ve 6-mercaptopurine).
Bu tedavinin, ortaya çıkan semptomları kontrol altına alma çabasıyla ömür boyu uygulanması mümkündür.
Başka sorularınız varsa, yaşadığınız hepatit türüne göre bir çözüm ve teşhis almak için lütfen doktorunuza danışın.
