Diyabetik nefropati, diyabetin bir komplikasyonu olan nefropati yani böbrek hastalığının bir türüdür. Kan şekeri düzgün bir şekilde kontrol edilmezse, şeker hastalığı olan kişilerin yaklaşık %20-40'ının diyabetik nefropati yaşayacağı tahmin edilmektedir. Bunu görmezden gelirseniz, diyabetten kaynaklanan böbrek hasarı da ölümcül olabilir. Peki ne yapmalı?
Diyabetik nefropatiye ne sebep olur?
Böbrekler, kandaki safsızlıkları veya atık maddeleri filtreleme işlevi gören nefron adı verilen binlerce küçük hücreden oluşur. Ayrıca artık maddeler idrar yoluyla vücuttan atılacaktır. Kırmızı kan hücreleri ve protein gibi vücut için besleyici olan diğer maddeler kan damarlarından akacaktır.
Yüksek veya kontrolsüz kan şekeri seviyeleri, böbreklerin kanı filtrelemek için daha fazla çalışmasına neden olabilir. Yavaş yavaş, böbreklerin yeteneği azalacak ve sonunda sızıntı yapana kadar nefronların kalınlaşmasına neden olacaktır. Bu, albümin gibi proteinlerin idrarda boşa gitmesine ve diyabetik nefropatiye neden olabilir.
Kontrolsüz kan şekeri seviyelerine ek olarak, diyabet hastalarının diyabetik nefropati komplikasyonları yaşama şansını artırabilecek diğer faktörler şunlardır:
- Yüksek kan basıncı
- Obezite veya fazla kilo
- 20 yaşından önce tip 1 diyabet geçmişiniz varsa
- aktif sigara
Diyabetik nefropatinin belirtileri nelerdir?
Böbrek hasarının erken evrelerinde genellikle belirgin semptomlar yoktur. Böbrekler artık optimal olarak çalışmadığında yeni rahatsızlıklar ortaya çıkacak ve hissedilecektir.
Diyabetten kaynaklanan bu böbrek komplikasyonları son aşamaya gelene kadar herhangi bir semptom yaşamayabilirsiniz. Son aşamadaki böbrek hasarı durumu, böbrek yetmezliği veya ERSD olarak bilinir.
Amerikan Diyabet Derneği'ne göre, diyabetik nefropati semptomlarının spesifik veya karakteristik semptomları yoktur, bu nedenle hızlı bir şekilde tanınması zor olabilir. Son dönem böbrek hasarının yaygın belirtileri şunlardır:
- Tükenmişlik
- Genel olarak iyi hissetmemek
- İştah kaybı
- Baş ağrısı
- uyumak zor
- Kaşıntılı ve kuru cilt
- konsantre olmak zor
- Mide bulantısı ya da kusma
- Kolların ve bacakların şişmesi
Dikkatli olun, bunlar hemen tedavi edilmesi gereken böbrek yetmezliği belirtileridir.
Bu durum nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz böbrek hasarının erken belirtilerini kontrol etmek için yıllık kan ve idrar testleri isteyebilir. Diyabetik nefropatiyi teşhis etmek için yaygın böbrek fonksiyon testleri şunları içerir:
1. Mikroalbüminüri idrar testi
İdrar mikroalbüminüri testi, idrarınızda albümin varlığını kontrol etmeyi amaçlar. Normal idrar albümin içermez. Bu nedenle idrarınızda protein bulunması böbrek hasarını gösterir.
2. Kan testi kan üre azotu (TOPUZ)
Kan üre nitrojeni (NUD) olarak da bilinen BUN kan testi, kanınızda üre nitrojeni olup olmadığını kontrol eder. Proteinler parçalandığında üre azotu oluşur. Kanınızdaki normal yüksek düzeyde üre azotu böbrek yetmezliğinin bir işareti olabilir.
3. Serum kreatinin kan testi
Serum kreatinin kan testi, kanınızdaki kreatinin düzeyini ölçmek için yararlıdır. Kreatinin, kasılmalar sırasında kullanılan kas metabolizmasının kimyasal bir atık ürünüdür. Daha sonra böbrekler vücudunuzdan kreatinin çıkaracak ve idrarla birlikte atacaktır.
Hasar görürse, böbrekler uygun şekilde filtre edemez ve kreatinin kandan uzaklaştıramaz. Kandaki yüksek kreatinin seviyeleri, böbreklerinizin düzgün çalışmadığını gösterebilir, ancak her zaman değil.
4. Böbrek biyopsisi
Doktor ayrıca böbrek biyopsisi de yapabilir. Böbrek biyopsisi, mikroskop altında analiz için bir veya iki böbreğin küçük bir örneğini almak için yapılan cerrahi bir prosedürdür.
Diyabetik nefropati nasıl tedavi edilir?
Diyabetik nefropatinin tedavisi yoktur, ancak uygun tedavi hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir veya durdurabilir.
Kan şekerinizi ve kan basıncınızı düzenli olarak kontrol etmek, doğru dozda insülin kullanmak ve doktorunuzun önerdiği şekilde ilaç almak kan şekeri seviyenizi normal aralıkta tutabilir.
Doktorunuz ayrıca kan basıncı seviyenizi normal tutmak için ACE inhibitörleri, anjiyotensin reseptör blokerleri (ARB'ler) veya diğer kan basıncı ilaçları reçete edebilir.
Gerekirse doktorunuz böbreklerinizin çalışmasını kolaylaştıran özel bir diyet de önerecektir. Bu diyet genellikle yağ, sodyum, potasyum, fosfor ve sıvı bakımından düşük bir diyettir.
Doktorunuz ayrıca kan şekeri seviyenizi kontrol etmenize ve kan basıncınızı normal sınırlar içinde tutmanıza yardımcı olacak bir diyabet egzersiz planı önerebilir.
Son dönem böbrek hastalığının tedavisi
Son dönem böbrek hastalığınız varsa diyalize (diyaliz) veya böbrek nakline ihtiyacınız olabilir.
Diyaliz, kanınızdaki atık ürünleri filtrelemek için özel bir makine kullanan bir prosedürdür. Birçok insan haftada 3 kez, günde 4 saat diyaliz tedavisine ihtiyaç duyar. Bu programdan daha az veya daha fazla tedaviye ihtiyacınız olabilir.
Bu arada, bir nakil gerçekleştirmek için bir donörden alınan böbrek vücudunuza yerleştirilecektir. Öyle olsa bile, bu iki tedavinin başarısı her kişi için farklı olabilir ve kendi komplikasyon riski vardır.
Bu komplikasyonun diğer etkileri nelerdir?
Hastalığın gelişimi birçok faktöre bağlıdır. Bazı durumlarda, diyabetik nefropati, diyabet ve kalp hastalığından dolayı göz hasarına neden olabilir. Son dönem böbrek hastalığına ilerlemişse bu durum ölüme de neden olabilir.
Bununla birlikte, tip 1, tip 2 diyabet tedavi planını takip etmek ve önerilen sağlıklı bir yaşam tarzını sürdürmek, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve böbreklerinizi daha uzun süre sağlıklı tutabilir.
Siz veya aileniz diyabetle mi yaşıyorsunuz?
Yalnız değilsin. Gelin diyabet hastaları topluluğuna katılın ve diğer hastalardan faydalı hikayeler bulun. Şimdi üye Ol!
